ເຂົາວ່າປີມະໂຣງ ຂື້ນເຮືອນ ປຸກເຮຶອນ ແຕ່ງງານບໍ່ໄດ້
?
-
ປີນີ້ປີມະໂຣງ ປີນີ້ຖືວ່າມາແປກ ມີການຊ່າລືກັນວ່າ
ຫ້າມຂຶ້ນເຮືອນໃໝ່, ຫ້າມແຕ່ງງານ, ຫ້າມສຳມະປີ ສຳມະມິ, ຜູ້ຂຽນຟັງແລ້ວຄິດຫົວຂວັນ ການຄິດຫົວຂວັນຂອງຜູ້ຂຽນມີສອງຢ່າງ
ຄື: ສັງເວດປະເທດຊາດບ້ານເມືອງ ທີ່ເກີດມີການເຊື່ອຖືກັນແບບບໍ່ມີຫຼັກລ້າຫຼັກການ ຫາກມີ ຄວາມເຊື່ອໄຮ້ວິທະຍາສາດ
ໄຮ້ຂໍ້ມູນຫຼັກຖານເຊັ່ນນີ້ ບ້ານເມືອງຊິຢູ່ກັນຈັ່ງໃດ ?.
-
ໄລຍະ ໒ ເດືອນຜ່ານ ມີຄົນຫຼາຍກວ່າ
໑໐໐ ຄົນມາຫາມື້ຫາວັນ ແລະນິມົນໄປຂຶ້ນເຮືອນໃໝ່ ບາງຄົນກໍມາບອກວ່າ ຢາກກິນດອງກ່ອນປີໃໝ່ນີ້
ເລີຍຖາມເຂົາວ່າ:
-
(ພຣະອາຈານ) ເປັນຫຍັງຈຶ່ງຕ້ອງຂຶ້ນກ່ອນປີໃໝ່
?
-
(ທ່ານເລົ່ານັ້ນລ້ວນແຕ່ຕອບເປັນສຽງດຽວກັນວ່າ)
ເພາະວ່າບໍ່ຢາກຂຶ້ນປີມະໂຣງ ເຂົາວ່າປີ ມະໂຣງບໍ່ດີ.
-
(ພຣະອາຈານ) ວັນນີ້ເດືອນໃດ ? ຈັກຄໍ່າແລ້ວ,
-
(ທ່ານທັງຫຼາຍທີ່ມາຖາມຈະຕອບຕາມວັນເວລາທີ່ເຂົາຖາມ
ວັນນີ້ກະມີຜູ້ຖາມ) ເຂົາຕອບວ່າ “ເດືອນ ໔ ຂຶ້ນ ໑໔ ຄໍ່າ”.
-
(ອາຈານ) ແມ່ອອກພໍ່ອອກ ຢ້ານປີມະໂຣງແມ່ນບໍ
?
-
(ທ່ານທັງຫຼາຍເລົ່ານັ້ນ ຈະຕອບເປັນສຽງດຽວກັບວ່າ)
“ປີນີ້ຍັງເປັນປິເຖາະຢູ່”.
-
(ພຣະອາຈານ) ໃຜວ່າ ?
-
(ຫຼາຍທ່ານຈະຕອບວ່າ) “ເບິ່ງຕາມປະຕິທິນ”.
-
(ພຣະອາຈານ) ໄປກວດເບິ່ງປະຕິທິນ ກໍເຫັນວ່າເປັນປິເຖາະ
(ສະແດງວ່າປະຕິທິນ ເຂົາກໍາ ນົດຜິດແລ້ວ) ແມ່ອອກເອີຍ (ວັນນີ້) ມັນເປັນປີມະໂຣງໄດ້ ໔ ເດືອນກັບ
໑໔ ວັນແລ້ວ.
-
(ທ່ານທັງຫຼາຍມັກຈະຖາມອາຈານຄືນວ່າ)
ອາຈານຖືແບບໄທຍ໌ບໍ ?.
-
(ພຣະອາຈານຕອບ) ບໍ່ຖືແບບລາວ ຢາກຖາມທ່ານທັງຫຼາຍວ່າ
ເຂົານັບຈຳນວນຕ່າງໆ ເຂົາເລີ່ມໃສມາ ?
-
(ຄົນທັງຫຼາຍມັກຈະຕອບວ່າ) ນັບແຕ່
໑.
-
(ພຣະອາຈານ) ຫັ້ນແລ້ວ ເດືອນຈຽງ ຂຶ້ນໜຶ່ງຄໍ່ານັ້ນແລ້ວ
ເປັນປີມະໂຣງ ໄລ່ຕາມປີລາວ ເພາະໃນປີໜຶ່ງໆ ຕ້ອງມີວັນ, ຕ້ອງມີເດືອນ ແລະປີ, ຄັນປີຄິດຕະສັງກາດເຂົາຈະນັບເອົາ
ແຕ່ວັນທີ ໑ ເດືອນມັງກອນ ເປັນຕົ້ນປີຂອງປີນັ້ນໆ ແລະຈະສິ້ນສຸດຢູ່ວັນທີ ໓໑ ທັນວາສະເໝີ,
ສ່ວນປີລາວ ເຂົາກໍນັບແຕ່ ຂຶ້ນ ໑ ຄໍ່າ ເດືອນຈຽງ ແລະສິ້ນສຸດຢູ່ດັບ ໑໕ ຄໍ່າເດືອນ ໑໒, ດ້ວຍເຫດນັ້ນປີມະໂຣງ
ຈຶ່ງເຂົ້າແລ້ວມາຮອດວັນນີ້ ກໍນັບໄດ້ ໔ ເດືອນກັບ ໑໔ ວັນ.
-
(ຄົນທັງຫຼາຍມັກຈະຖາມວ່າ) ບໍ່ແມ່ນນັບເດືອນ
໕ ບໍ ?
-
(ພຣະອາຈານ) ມີທີ່ໃດ ເຂົານັບເລີ່ມຕົ້ນແຕ່ເລກ
໕.
-
(ຄົນທັງຫຼາຍມັກຈະຖາມຍ້ອນກັບ) ເຂົາວ່າປ່ຽນປີໃໝ່ເດືອນ
໕.
-
(ພຣະອາຈານ) ຄວາມຈິງປີໃໝ່ລາວ ແບບບູຮານກໍຂຶ້ນແຕ່ວັນທີ
໑ ເດືອນຈຽງ, ແຕ່ເຂົາມາ ສະຫຼອງສົງການກາງເດືອນ ໕ ຕາມແບບພາມຊື່, ເຫັນບໍ ໄທດຳ, ເຂົາຈຶ່ງວ່າກິນຈຽງ
(ກິນ ເດືອນຈຽງ ຫຼືເດືອນ ໑) ຈີນ, ຫວຽດ ມົ້ງແລະອື່ນໆ, ນີ້ແລ້ວຈຶ່ງວ່າ ຖືງົມງວາຍ ອັນທີ່ວ່າງົມ
ງວາຍເພາະບໍ່ເຊື່ອໂດຍເຫດ, ໂດຍຜົນ ຫາກຫຼັກຖານກົດເກນບໍໄດ້, ນັ່ງທັບປີມະໂຣງ ມາຕັ້ງ ໔ ເດືອນກວ່າ
ຍັງຢ້ານປີມະໂຣງຢູ່ອີກຫຼື ?
-
(ມີບາງທ່ານກໍຖາມວ່າ) ຄັນຊັ້ນອາຈານບໍ່ຖືມື້ຖືວັນບໍ
?,
-
(ພຣະອາຈານ) ເຊື່ອ ແຕ່ບໍ່ງົມງວາຍ
ຄວາມຈິງທາງພຸດທະສາສນາ ບໍ່ໃຫ້ຢືດຕິດກັບມາ ແຕ່ປະເພນີລາວມີ ອາຈານກະຖືຕາມບ້ານຕາມເມືອງ ແຕ່ເວລາເຮັດກໍຕັ້ງໃຈເຮັດດ້ວຍ
ຄວາມຕັ້ງໃຈ ບໍ່ເຮັດເປັນ ພຽງຮູບແບບ, ທີ່ຈິງຜູ້ທີ່ເຊື່ອມື້ເຊື່ອວັນ ເຮົາກະບໍ່ຕິ, ຫາກເຊື່ອມີຫຼັກ
ລ້າຫຼັກການ ແລະຕັງໃຈ ເຮັດ ແຕ່ເທົ່າທີ່ເຫັນເມືອ ໔ ເດືອນຜ່ານມານີ້ ຂຶ້ນເຮືອນໃໝ່ແທ້ໆ ແຕ່ບາງຄົນເຮືອນກະປູກບໍ່
ທັນແລ້ວ, ບາງຄົນກໍບໍ່ທັນມີຂັນໃດ ? ບາງຄົນຫຼັງຄາກະຍັງບໍ່ທັນ ຕັດພັດເຮັດບຸນຂຶ້ນເຮືອນ
ແລ້ວ ອັນນີ້ຖືວ່າຖືຣືກ ຖືຍາມຜິດຕຳລາ ຄື ຖືໂດຍບໍ່ຢືດຕຳລາ.
-
ບາງຄົນປຸກເຮືອນໃໝ່ ຊ່າງກະຍັງບໍ່ທັນຫາ,
ເຄື່ອງປຸກສ້າງກະຍັງບໍ່ທັນມີ ທຸກຢ່າງຍັງບໍ່ທັນ ພ້ອມ,
-
ບາງຄົນ ກິນດອງວ່າແຕ່ແມ່ນອອກໃໝ່ມາແລ້ວ
ກິນດອງກັນຈາຣະຫວັ່ນ ບ້ານໜຶ່ງສອງສາມ ຄູ່ ບໍ່ຈັກເດືອນຄູ່ເດືອນຄີກ, ຄັນເບິ່ງຕາມວິທີເຮັດ
ຄືຈັ່ງວ່າບໍ່ຖືຣືກ ຖືຍາມ ບາດມາເບິ່ງທາງ ກັບກັນຂ້າງແຮມ ພັດມິດງຽບ ບໍ່ເຮັດບຸນຫຍັງ, ບໍ່ກິນດອງ,
ບໍ່ປຸກເຮືອນ, ຖາມວ່າເປັນຫຍັງໍບໍ່ ເອົາວັນແຮມ ໑໐໐ ສ່ວນ ໑໐໐ ມັກຈະຕອບວ່າ “ຢ້ານມັນແຮມ”.(ອັນນີ້ສະແດງວ່າ
ເຊື່ອ ຖືຜິດ)
-
ຜົນສຸດທ້າຍ ຕອບວ່າ “ຂຶ້ນເອົາມື້ດີ”
ການຄິດແບບນີ້ ກໍຖືວ່າຄິດຜິດ, ມື້ມັນຈະດີໄດ້ ກໍແມ່ນຄົນ ດີ ວຽກງານພ້ອມ ແຕ່ທີ່ເບິ່ງແລ້ວບໍ່ມີຫຍັງພ້ອມເລີຍ
ໂດຍສະເພາະການຂຶ້ນເຮືອນໃໝ່ ອີຫຍັງກະບໍ່ແລ້ວ ພັດພາກັນຂຶ້ນເຮືອນ ເມືອວັນ ໑໑ ຄ່ຳຜ່ານມານີ້
ການຂຶ້ນເຮືອນໃໝ່ ມີເປັນ ສິບເປັນຊາວ, ການກິນດອງຍິ່ງມີຫຼວງຫຼາຍ.
-
໑໑ ຄ່ຳຜ່ານມານີ້ ການຂຶ້ນເຮືອນໃໝ່
ການປຸກເຮືອນໃໝ່ຖືວ່າ “ເປັນມຸງຄຸນ” ທີ່ມັນບໍ່ເປັນມຸງ ຄົນ ເທົ່າທີ່ເຫັນແລ້ວ ແມ່ນວ່າເຮືອນຍັງບໍ່ທັນແລ້ວ
ອັນນີ້ຣືກບໍ່ດີແນ່ນອນ, ສ່ວນການກິນດອງ ນັ້ນ ຖືວ່າ ບໍ່ດີເພາະຕົກ “ຫົວສູບຂາລົງ” ທ່ານວ່າ
ເອົາກັນແລ້ວມັກຈະວິວາດຜິດຖຽງກັນ ຈົນໄດ້ປະຮ້າງ(ອັນນີ້ວ່າຕາມຕຳລາ) ວ່າຈະແມ່ນຫຼືບໍ່ແມ່ນກໍໃຫ້ທ່ານທັງຫຼາຍສັງເກດໄປ.
-
ໃນແນວຄິດສ່ວນຕົວແລ້ວ ທ່ານຈະເຮັດວັນໃດກໍໄດ້
ຫາກຈະປະກອບບຸນພິທີ ທີ່ສຳຄັນໃຫ້ພ້ອມ ພຽງກັນ ແລະບໍ່ໃຫ້ມີຄວາມເຫັນຜິດເທົ່ານັ້ນ, ການຮີບປຸກເຮືອນ,
ຂຶ້ນເຮືອນ, ກິນດອງນີ້ ຟ້າວ ເຮັດຟ້າວທຳນັ້ນດີແລ້ວ ແຕ່ການທີ່ຖືວ່າຜິດນັ້ນ ຄື ໑. ເຮັດເອົາວັນດີ,
ເຮັດເອົາມື້, ເຮັດເອົາ ປະເພນີ, ເພາະຄິດວ່າ ຫຼືມີຄົນບອກວ່າ “ປີມະໂຣງບໍ່ດີ” ອັນນີ້ ຖືວ່າຄິດຜິດ
ປີໃດໆກະດີ ຫາກເຮົາດີ ແລະພ້ອມທຸກຢ່າງ.
-
ມີຄຳຕອບໃໝ່ອີກເມື່ອຖາມພວກທີ່ເຊື່ອແບບນັ້ນ
ເຂົາຕອບວ່າ “ປີມະໂຣງ ມັນບໍ່ດີ ເພາະມັນເປັນ ໂຣງ”
-
ຮ່າໆໆໆໆໆໆໆໆໆໆໆໆໆ(ຜູ້ຂຽນຫົວ) ອັນນີ້
ຄືຜົນຜະຫຼີດທີ່ໄດ່ຈາກພາສາເສັຍ, ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ ວັດທະນະທຳເສັຍໄປດ້ວຍ, ບາດແລ້ວແນວທາງອັນຖືກຕ້ອງຂອງພັກ-ລັດຊິບໍ່ຕີຄວາມໝາຍ
ຜິດໄປກວ່ານີ້ບໍ່ ຫາກປະຊາຊົນລາວຕີຄວາມໝາຍຂອງພາສາໄປຕາມອາຣົມແບບນີ້ ສົມຄວນ ແລ້ວບໍ ທີ່ຈະຕ້ອງເອົາຈິງເອົາຈັງກັບພາສາ
ແລະອັກສອນໃຫ້ຂຶ້ນ, ເຮົາຈະເຫັນໄດ້ວ່າ ເສັຍພາສາ ເໝືອນເສັຍຊາດ, ດຽວນີ້ພາສາເຮົາເສັຍ, ວັດທະນະທັມ
ແລະຄວາມເຊື່ອ ກໍເສັຍ ຫາກເຮົາເສັຍທັງພາສາ ແລະວັດທະນະທຳ ຄວາມເປັນເອກະລັກຊາດຈະຍັງຢູ່ບໍ
?